Όταν τον Ιούνιο του 1914 ο ελληνικός πληθυσμός σε όλα τα παράλια της Μικράς Ασίας αναγκάζεται να εγκαταλείψει τα σπίτια του και να βρει καταφύγιο στην Ελλάδα, ο Γάλλος αρχαιολόγος, Φελίξ Σαρτιώ, διενεργούσε ανασκαφές στην περιοχή αναζητώντας την Αρχαία Φώκαια, μητρόπολη της Μασσαλίας. Τα γεγονότα που συμβαίνουν τον κάνουν όχι μόνο να γίνει μάρτυρας της απρόκλητης επίθεσης, αλλά με κίνδυνο της ζωής του καταφέρνει να φυγαδεύσει πολλούς Έλληνες. Ο πρώτος αυτός διωγμός του ελληνικού στοιχείου το 1914 από την περιοχή των αρχαίων ιωνικών αποικιών οδηγήθηκε στη λήθη. Η προσωπική μαρτυρία του Φελίξ Σαρτιώ και οι συνεχείς προσπάθειές του να ευαισθητοποιήσει την Ευρώπη, εμφανίστηκαν και πάλι το 2005, μετά την ανακάλυψη του φωτογραφικού αρχείου του από τον ιστορικό τέχνης, Χάρη Γιακουμή, στο Παρίσι.
