Επισκεφθείτε το νησί

Στο ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας βρίσκεται ένα από τα μικρότερα, αλλά και γοητευτικότερα νησιά του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων. Το Καστελλόριζο – Μεγίστη κατά την αρχαιότητα – έχει σπουδαία ιστορική διαδρομή, η οποία ξεκινά από τα πρώιμα χρόνια της νεολιθικής εποχής. Ως Μεγίστη ταξίδεψε στο χρόνο μέχρι τον Μεσαίωνα, όταν οι Ιωαννίτες Ιππότες έχτισαν εδώ, στη κορυφή του κοκκινωπού βράχου που υψώνεται πάνω από το λιμάνι, το Castello Rosso. Το κάστρο με τα υπερύψηλα διπλά τείχη και τις πολεμίστρες – ένα από τα ισχυρότερα οχυρά του Αιγαίου πελάγους –  χάρισε το όνομά του στον οικισμό και σ’ ολόκληρο το νησί.

Η προνομιακή μεταχείριση που επιφυλάσσει η Υψηλή Πύλη στους Καστελλοριζιούς, κυρίως από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, δημιουργεί οικονομική και κοινωνική άνθηση. Την οικονομική ευημερία των κατοίκων μαρτυρούν τα πανέμορφα αρχοντικά που απλώνονται κατά μήκος της παραλίας, του «Κορδονιού», όπως ονομάζουν οι ντόπιοι. Το 1915 η Γαλλία καταλαμβάνει το νησί. Την 1η Μαρτίου 1921 η Γαλλία παραχωρεί το Καστελλόριζο στην Ιταλία έναντι αδράς αμοιβής. Οι Ιταλοί που παραμένουν στο Καστελλόριζο για περισσότερο από 20 χρόνια επιβάλλουν στους Καστελλοριζιούς σκληρούς περιορισμούς και απαγορεύσεις. Το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκει το Καστελλόριζο με αισθητά μειωμένο πληθυσμό. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1943 οι Συμμαχικές δυνάμεις απελευθερώνουν πρώτο το Καστελλόριζο λόγω της στρατηγικής του θέσης. Την περίοδο αυτή, οι Άγγλοι, το χρησιμοποιούν ως ορμητήριο για την απελευθέρωση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Τον Οκτώβριο του 1943 οι Γερμανοί βομβαρδίζουν και πάλι το νησί. Οι Καστελλοριζιοί, χωρίς να πάρουν μαζί τους τα στοιχειώδη, ξεριζώνονται γι’ άλλη μια φορά από το νησί τους και οδηγούνται στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως προσφύγων Νου Σειράτ στη Γάζα της Παλαιστίνης. Το 1945, στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Καστελλοριζιοί ύστερα από πολλαπλές κακουχίες επιστρέφουν στην πατρίδα τους. Στις 10 Φεβρουαρίου 1947 η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα και τις παρακείμενες νησίδες. Ένα χρόνο αργότερα, το 1948, το Καστελλόριζο ενσωματώνεται επίσημα στην Ελλάδα.

Έκτοτε η κοινότητα και οι κάτοικοί της προσπάθησαν να φτιάξουν από την αρχή τις ζωές τους, με τους περισσότερους να μεταναστεύουν στο εξωτερικό, με κύριο προορισμό την Αυστραλία. Από τα τέλη του 20ου αιώνα και τις αρχές του 21ου γίνονται πολιτιστικές και πολιτικές ενέργειες έτσι ώστε ο τόπος να επανέλθει σε μια περίοδο άνθησης και νέας ακμής. Οι σημαντικότερες εξ αυτών είναι τα γυρίσματα εξ ολοκλήρου στο νησί, της βραβευμένης με Όσκαρ ταινίας Mediterraneo του Gabriele Salvatores το 1991, ενώ το 2003 έλαβε χώρα η σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. υπό ελληνική προεδρία.

Με ένα κινηματογραφικό λιμάνι, έναν οικισμό που καθρεφτίζει τη μοναδική ομορφιά του στη θάλασσα, αλλά και με μια σπουδαία ιστορική διαδρομή, το μικροσκοπικό Καστελλόριζο (η έκταση του νησιού ανέρχεται μόλις στα 9 τ.χλμ), ανέγγιχτο ακόμη από τον μαζικό τουρισμό, αποτελεί, από το 2016,  το «ορμητήριο» του Beyond Borders. Το νησιωτικό αυτό λίκνο μεταξύ Ανατολής και Δύσης συνεχίζει να εμπνέει και να μας υπενθυμίζει ότι μέσω του πολιτισμού, της τέχνης και, εν τέλει, μέσα από την ίδια τη ζωή, οι διασυνοριακές ζυμώσεις και ιδέες είναι αυτές που δείχνουν τον δρόμο για την πρόοδο.

Περιήγηση στο νησί

Η πρώτη εικόνα που θα αντικρύσετε φτάνοντας στο λιμάνι, θα σας κάνει να ξεχάσετε μονομιάς το πολύωρο ταξίδι. Τα δίπατα ή τρίπατα νεοκλασικά αρχοντικά, χτισμένα αμφιθεατρικά, ατενίζουν αγέρωχα τη θάλασσα, αντανακλώντας τις πολύχρωμες προσόψεις τους στα διάφανα νερά. Το βλέμμα σας θα σταθεί στον μιναρέ με τον κόκκινο τρούλο του τζαμιού του 1755, όπου στεγάζεται η Ιστορική Συλλογή Καστελλόριζου με σπάνια έγγραφα, κειμήλια και φωτογραφίες από τη νεότερη ιστορία του νησιού (19ος αι. έως τα μέσα 20ού αι.).

Η πρώτη σας γνωριμία με το Καστελλόριζο ξεκινά με έναν περίπατο στον διατηρητέο οικισμό, αυθεντικό δείγμα της δωδεκανησιακής αρχιτεκτονικής. Κτισμένος στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού αποτελεί ένα γοητευτικό σύνολο από αρχοντόσπιτα, επιβλητικές εκκλησίες, πλακόστρωτα σοκάκια και σκαλιά. Τα κεντρικά δημόσια κτήρια (το Δημαρχείο και η Νέα Αγορά) είναι δύο αρχιτεκτονικά κοσμήματα με καμάρες, τα οποία ακολουθούν το ρυθμό της ιταλοκρατίας. Το κτήριο της Σαντράπειας Αστικής Σχολής (1903) είναι πιστή απομίμηση του νεοκλασικού κτηρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Προσκυνήστε στο Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (1835)–  πολιούχων του νησιού – και θαυμάστε τα γοτθικά στοιχεία στην αρχιτεκτονική του δόμηση. Η στέγη  στηρίζεται σε δώδεκα γρανιτένιους κίονες που μεταφέρθηκαν από τον ναό του Απόλλωνα, στα Πάταρα της Λυκίας.

Ανεβείτε τα 315 σκαλοπάτια που θα σας οδηγήσουν από το λιμάνι στο καστρομονάστηρο του Αγίου Γεωργίου του Βουνού με την εκπληκτική θέα. Βρίσκεται στην περιοχή του Παλαιόκαστρου και περιστοιχίζεται από τεράστιες φυσικές πλάκες. Μέσα στο μοναστήρι υπάρχει κατακόμβη, καθώς και  ο ναός του  Αγίου Χαραλάμπους.

Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε ακόμα:

1. Το κάστρο των Ιωαννιτών Ιπποτών (14ος αι.), στην αριστερή πλευρά του λιμανιού. Βρίσκεται στο Καστέλλο Ρόσσο, τον λόφο με τα κόκκινα βράχια.
2. Τον ναόσχημο λυκιακό τάφο του 4ου αι., λαξεμένο κάτω από το κάστρο.
3. Το Διαχρονικό – Αρχαιολογικό Μουσείο Μεγίστης, στο «Κονάκι», όπως ονομάζεται το ιστορικό διατηρητέο κτίριο όπου στεγάζεται. Ξεχωρίζει η αίθουσα που είναι αφιερωμένη στην αρχαία Μεγίστη, ενώ στις υπόλοιπες εκτίθενται αντικείμενα από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια μέχρι τη μεταβυζαντινή περίοδο.
4. Το Παλαιόκαστρο, το σημαντικότερο και αρχαιότερο μνημείο του νησιού. Στον περίβολο βρίσκονται οι εκκλησίες της Παναγίας του Kάστρου και του Aγίου Στεφάνου, ενώ ακριβώς από κάτω, οι αχέρες, δέκα δεξαμενές νερού, κατασκευασμένες την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
5. Τα Κυκλώπεια Τείχη τα οποία απαντώνται σε διάφορα σημεία του νησιού. Τα μεγαλύτερα τμήματα θα τα δείτε στην περιοχή του Κάμπου, στο Παλαιόκαστρο και στο λόφο Μούντα.
6. Την Μπλε Σπηλιά ή Φώκιαλη (φωλιά φώκιας), που αποτελεί το μεγαλύτερο ενάλιο σπήλαιο της Ελλάδας, ένα από τα ομορφότερα της Μεσογείου και παγκοσμίως γνωστό για τον πλούσιο σταλακτιτικό στολισμό που διαθέτει.